—
Maagang namatay ang asawa ni Gener na si Mabel. Anim na taon palang ang anak nilang si Isabelle nang mamatay ito sa sakit na cancer. Halos hindi alam ni Gener ang gagawin dahil wala na ang asawa nito pero unti-unti ay nakabangon ito at iniahon ang sarili at ang anak sa hirap. Nagsikap itong magtrabahong muli, pinasukan na halos niya lahat ng trabaho, mula pagjajanitor, service crew, pagtitinda ng puto at hot pandesal sa umaga, balut sa gabi at marami pang iba. Hindi niya inalintana ang hirap kasi ang iniisip nito, paano na ang anak niyang si Isabelle na nag-aaral ng BS Tourism. Sa katunayan, ang anak na lamang niya ang dahilan kaya naibuhos niya ang buhay niya sa pagpapalaki dito. Hindi na niya inisip ang kaligayahan niya dahil sa totoo lang, mas mabuti para sa kaniya na mapagraduate ang anak niya. Isa sa mga napansin niya, ay halos mas nagiging kamukha ni Isabelle ang kaniyang ina habang nagdadalaga ito. Twenty na sa taong ito si Isabelle, at kitang kita ang halos walang pagkakaiba nila ng kaniyang ina nang nasa parehas silang edad. Dahil dito, para bang nakikita na rin ni Gener ang asawa niya, na siya namang kinatuwa niya. Hindi na pinangarap ni Gener ang mag-asawang muli, dahil mahal parin niya hanggang ngayon ang kaniyang asawa. Si Isabelle naman, hindi naging maganda ang love life niya dahil mas inuna daw nito ang pag-aaral kaysa sa pagnonobyo.
Isang araw, kinukumpuni ni Gener ang kanilang nasirang electric fan nang lumapit ang kaniyang anak na si Isabelle. Naka-black mini short lang ito at white tshirt. Hindi man masyadong kita ang bra na suot ng anak, maaaninag na laced bra ito na pink ang kulay.
“Dad, malapit na ang grad. Last bayad na ng tuition. Meron ba?” nahihiyang tanong ni Isabelle sa ama.
“Ay…oo nga pala ano. Teka ‘nak, pwede bang bayaran natin next week? Hanap lang ako ng extra. Kukulangin kasi itong ipon ko eh,” sagot ng ama. Malaki laki ang kakailanganin nila at kailangang mapunan ang huling bayad para maka-graduate ang anak.
“Sige, dad. Pasensya na ha, sasabihin ko sana nung isang week pa pero alam mo naman, nag-cram kami ng activities, exams at huling discussions. Kaya nawalan na ako ng oras para sabihin sa iyo yung tungkol don…”
“Ako nga dapat magpasensya ‘nak eh. Medyo nagtitipid si Mr. Cheng ngayon, kaya kokonti nalang pinapagawa niyang mga sasakyan. Tsaka, si Pareng Ocha, medyo nagkukuripot na rin. Alam mo naman…kakarecover niya lang dahil sa pandemya.”
Tumango si Isabelle at nginitian ang ama. Pinasalamatan niya ito. Lingid sa kaalaman ni Gener, alam ng anak niya kung gaano niya naitaguyod ang pag-aaral niya sa tourism. Nakikita niya ang ama na halos pagod araw araw. May isang panahon nga noon na matutulog na ito at kinailangan pa niyang mag-isang oras na overtime para may kitaing isang libo. Pang-dagdag tuition. Minsan, nakikita niya rin ang ama na nakahiga lang at tinitignan ang litrato ng yumaong ina. Dahil dito, yung noon pang naiisip ni Isabelle na regalo sa ama ang ibibigay niya. Siguradong magbibigay ng regalo ang ama niya, kaya nagpapalusot na gustong magdagdag ng pera sa tuition. Alam ni Isabelle na may pera ang ama na sakto para sa tuition niya pero kay humingi ng extension ay para panregalo sa kaniya. Alam na alam na niya ang style ng kaniyang mabuting ama.
—
Matapos ang graduation, hindi nga nagkamali si Isabelle. Nang matapos silang kumain sa labas, pag-uwi, may regalong inihanda ang ama sa kaniya.
“Dad…laptop po ito a,” napakasayang ngiti niya at tumingin sa halos nahihiyang ama na nakangiti rin sa kaniya. Taglay sa mata ng ama ang saya.
“Eh…pagpasensyahan mo na anak a. Yan lang kinaya ni tatay. Pinakabagong model daw yan ng Acer. Eh, alam kong kakailanganin mo yan dahil bukod sa maghahanap ka ng agency na tatanggap sa iyo sa trabaho, alam kong gagamitin mo yan sa mga portfolio mo, yung nasabi mo noon.”
Halos maiyak si Isabelle dahil alam niya kung anong hirap na naman ng trabaho ang ginawa ng ama para lang mabili ang laptop.
Niyakap niya ang ama at nagtapos ang hapon na iyon na masaya ang mag-ama. Hindi rin makapaniwala si Gener na graduate na si Isabelle.
—
“Dad…? Gising ka pa?” tanong ni Isabelle habang kumakatok sa kwarto ng kaniyang ama. Gising pa si Gener. Tumingin siya sa oras. Alas nuebe na.
“Nak? Oo gising pa. Sandali lang,” sagot niya at bumangon sa kaniyang pagkakahiga. Pagkabukas niya ng kaniyang pintuan, halos di siya mapakali sa nakita.
Naka-pink nighties lang ang anak at kita ang labanos na legs nito. Parang nabuhay ang asawa niya dahil halos kuhang kuha nito ang ina.
“I-Isabelle, nak…bakit? May kailangan ka ba? May sira ba yung laptop?”
“Hindi, ‘dad. Pwede pumasok? May sasabihin lang.”
“Sige…”
Pinapasok ni Gener ang anak at hindi niya alam kung ano ang sasabihin ng anak. Kinakabahan siya na baka may sakit ang anak na di niya alam.
“Dad…I know na…ang dami dami mo nang sacrifices na ginawa for me. Bata palang ako…alam ko nang halos mag triple o kwadruple ka ng tr…