Madilim na ng dumating sina Tiyo at Makoy mula sa bukid. Kasunod lang sila ni Tiya mula sa palengke. Tahimik lang sila at kanya kanyang ligpit ng mga gamit nila. Halata kong iniiwasan ako ni Makoy. Pagkatapos ng hapunan ay pasok agad sila sa mga kwarto at naiwan akong nagligpit sa mga pinagkainan namin.
Hindi ako nagmamadali. Gusto ko tulog na sina Makoy at Inggo pagpasok ko sa silid. Kahit anu nalang ang niligpit ko upang hindi ko madatnan na gising pa ang dalawa. Nang wala na talaga akong makita ay napilitan akong pumasok sa loob ng pinaghigaan namin.
Dalidali kong kinuha ang banig, unan at kumot na malapit lang kay Makoy at inilatag ko sa paanan nila. Agad agad akong nahiga at nagkumot kahit medyo maalinsangan. Walang nagsalita at kumibo sa aming tatlo.
Ilang saglit lang narinig ko ang mahinang hilik ni Inggo. Tulog na siya. Alam kong si Makoy ay gising pa. Pinilit kong di kumibo at ilang sandali pa ay limot ko na ang mundo.
Una akong gumising sa madaling araw. Deretso agad ako sa kusina at nagsaing. Gising na din sina Tiyo at Tiya at naghanda ng mga gamit nila. Ilang sandali lang ay gising narin si Inggo at dretso sa banyo upang maligo. Kadalasan ay tapis tuwalya lang sila at ang mga pinahubaran ay nasa malaking buslo ng labahin nila nilagay.
Medyo matagal bago sumunod si Makoy sa pagligo. Hinintay niyang matapos si Inggo. Habang nag-almusal ay pinagsabihan ni Tiya si Makoy na hindi pa niya nagawa ang kulungan ng manok. Tumango lang si Makoy. Agad silang nagsi-alisan pagkapos kumain. Ako lang ang natira sa bahay. Pumasok ako sa kwarto upang kunin ang mga labahin. Gusto kong unahin ang paglalaba dahil pag mataas na ang araw ay humihina ang tubig sa gripo. Siguro dahil marami na ang gumagamit sa ibang bahay. Pinaghiwa-hiwalay ko na ang mga damit ng makita ko ang pinag hubaran ni Makoy. Laking gulat ko na kasama sa shorts at brief niya ay ang pinaghubaran kong panty noong hapon. Binuklat ko at sa dakung pundiya nito kung saan dito nakatakip sa pagkababae ko ay basang basa ng malagkit na ihi. Alam kong kay Makoy dahil sa brief at shorts niya nakabalot ang panty ko.
Pinanagsalsalan ni Makoy ang panty ko.
Muling napukaw ang kiliti sa biyak sa gitna ng hita ko. Lumabas ako sa kwarto at sinarado ko ang pinto. Dali dali akong bumalik sa kwarto at hinubad ko ang aking panty. Ewan ko para wala ako sa katinuan. Kinuha ko ang panty na basangbasa sa katas ni Makoy ay sinuot ko. Para akong nakuryente pagtapat sa basang pundiya sa masilang bahagi ng pagkababae ko. Naghubad ako na nakahiga. Hinubad ko lahat ng suot ko maliban sa basang panty na suot. Hinimas-himas ko ang aking hiyas. Nakita kong bumubula bula ang malapot na ihi ni Makoy. Para akong sinilaban sa init. Tumulo ang aking luha. Hindi ko maintindihan ang aking kakaibang naranasan at nadama. Lumagkit ang aking mga daliri hanggang sa parang natuyo ito. Huminto ako sa pagkiskis ng aking ari. Nagmamasid. Anu ba itong naramdaman ko. Parang kulang. Wala akong naabot. Kiliti na walang naabot na rurok o kaya’y baka may kailangan pa akong tuklasin na nakatago sa aking angking hiyas. Kung ano, di ko alam. Nakakalito.
Dahan dahan akong bumangon. Hinubad ko ang panting pinagsalsalan ni Makoy at nagbihis muli. Mahina kong kinuha ang mga labahin at nagtungo sa banyo upang magsimulang maglaba. Pinakahuli kong nilabhan ang aking basang panty.
Pagkatapos kong maglaba ay naglinis ako ng bakuran at nag-agahan. Ng iligpit ko na ang aking pinagkainan ay nakita ko si Makoy. Umuwi siya. Kinakabahan ako.
Walang salita ay nagtungo sa ilalim ng bahay at may kinuha. Pagkatapos ay dumeretso sa likod ng bahay kung saan nandoon ang kulungan ng manok. Ito ay isang maliit na bodega at sarado ng pinagtagpi-tagping biniyak na kawayan. Doon ang mga inahing manok nangingitlog.
Maya-maya ay tinawag niya ako ng mahina. “Neng pakidala ng itak dito sa silong, gagamitin ko lang.” Doon kumakabog ang aking dibdib. Iyan din ang boses niya kahapon. Taranta akong kinuha ang itak upang ibigay sa kanya. Para akong hinila patungo sa kinaroroonan ni Makoy.
Sa labas pa lang ay sinabi na niyang ipasok ko sa loob ng bodega ang itak. Wala akong magawa. Baka naman gusto lang siyang magpatulong sa akin.
Pumasok ako sa bodega. Nakaupo siya sa bangkito. Nakatalikod sa akin. Abala siya doon sa mga gagamiting pang tapak ng mga butas ng kulungan.
“Heto na ang itak Makoy.” Imbes na kunin ang itak ay tinanong niya ako, “Tapos mu na palang maglaba?”
Nahiya ako. “Oo”, yan lang ang nasabi ko. Hindi rin siya tumingin sa akin. “Ginamit ko pala ang panty mu, kita mu?”
Parang nabilaukan ako, mahinang “Oo” pa rin ang nasagot ko.
Matagal akong nakatayo sa likod niya, matagal din siyang walang imik.
Maya-maya ay biglang nagsalita si Makoy, mahina halos di ko marinig. “Neng pweding gamitin ko na muna yung sinuot mong panty ngayon?” “Masakit kasi pag ganitong laging matigas itung anu ko,” tuloy pa niya.
“Sige na Neng, maawa ka sakin, masakit talaga.”
“Eh, eh… Ma..Makoy…nagkautal-utal kong sagot sa kanya…eh..nakakahiya eh…baka may maka alam sa gagawin mu.” “Nakakahiya”
“Walang maka-alam Neng. Tayong dalawa lang ang maka-alam nito.” “Di ba kahapon nasarapan ka sa nakita mo sa akin? Sige na Neng, sandali lang ako.”
“Anu bang gawin ko Makoy?” “Wala akong alam ng mga ganyan huh.” “Natakot ako.”
Biglang tayo ni Makoy. Pagharap niya sa akin, kitang kita ko ang mal…