Hindi mawaglit sa isip niya ang eksena kaninang tanghali sa may sala. Kung paano niya pagsamantalahan ang natutulog na ama at magparaos sa banyo habang isip-isip ang tarugo nito.
Ngayon lang siya nakaramdam ng ganong bagay, ang maakit sa kapwa lalaki at ang siste, sa sariling ama pa niya.
Matatapos na siya sa pagluluto nang saktong dumating ang kanilang magulang. Nagtakbuhan agad ang dalawang kapatid papalapit sa Inay nila.
“Oh sya, sya, eto pasalubong ko, Mamaya nyo na lantakan pagatapos natin maghapunan” Aning Inay niya habang inaabot ang supot ng minatamis sa dalawang bata.
“Salamat po Inay” at agad na bumalik ang mga ito sa pagkakasalampak sa sahig ng kanilang sala.
Pumasok ang Inay niya sa banyo habang tumuloy naman sa kusina ang kanyang Itay. Binilisan ng binatilyo ang pagkilos, nahihiya siyang harapin ang ama. Lalo na’t di maatim ng isip niyang nagawa niyang pagsamantalahan ito kani-kanina lamang.
“Ayos ka lang ba anak?” Pagkuha ng atensyon ni Lucio sa anak. Napansin kasi niyang balisa ito at waring kinakabahan.
“A-ayos lamang p-po ako ‘tay” ang nauutal na sagot ni Wanjo dito.
“Sigurado ka?” Paninigurado ng ama. Tumango na lamang si Wanjo bilang tugon. Wala namang nagawa ang ama.
“Sige, tawagin mo na mga kapatid mo, puntahan ko lang si Nympha at maghapunan na tayo” sabi nito bago pumasok sa kwarto kung saan nagbibihis ang asawa.
Napabuntong-hininga si Wanjo, labis ang hiyang nararamdaman para sa sarili.
***
Maganang kumakain ang mag-asawa at ang dalawang bata sa hapag-kainan. Paborito kasi ng mga ito ang ginisang munggo na niluto ng binatilyo. Samantala, parang wala sa sariling wisyo si Wanjo, nakatingin lang ito sa pinggan na halos di nagalaw ang laman.
Labis ang hiya at hindi makatingin sa ama na katapat niya sa mesa.
“Kain lang ng kain anak, di mo ba gusto ang ulam?” Ang pagkuha ng pansin ni Lucio sa anak. Alam na niya ang dahilan kung bakit iba ang ikinikilos ng anak. Batid niya’y nahihiya ito sa kanya dahil sa kapangahasan na ginawa kanina.
Nag-angat ng tingin ang anak at pilit na pinakalma ang sarili at ngumiti na parang walang nagawang kasalanan. Ininda niya ang hiya at tinapos ang pagkain kahit parang lalabas lahat ng kanyang nginuya dahil sa lakas ng tibok ng kanyang puso.
Natapos ang hapunang iyon, ngunit ang pagkabalisa ni Wanjo ay hindi nabawasan kahit mintis.
***
Mag-aalas dyis na ng gabi ngunit ayaw dalawin si Wanjo ng antok, mahimbing na ang lagay ng dalawa niyang kapatid na katabi niya sa higaan sa kanilang kwarto, paniguradong tulog na rin ang mga magulang sa kabila.
Naiisip pa rin niya ang nangyari kanina. May parte sa utak niya na mali ang kanyang ginawa pero mas malakit ang parte na nagustuhan niya ang nangyari.
Lolokohin ko lang ang sarili ko kung sinabi kong di ko na uli gustong mahawakan at makita ng buo ang burat ni Itay
Dahil sa hindi makatulog, bumangon ang binatilyo at pumasok sa kusina, baka sakaling antukin siya kapag may gatas sa kanyang sistema. Matapos makapag timpla ay tumambay siya sa upuang kahoy na nakadikit sa puno sa loob ng kanilang bakuran.
Malamig ang simoy ng hangin ngunit di iyon alintana ni Wanjo. May gatas naman syang mainit na panlaban sa lamig ng gabi. Nasa kalagitnaan siya ng pagsimsim sa gatas nang biglang may nagsalita kanyang likuran.
“Gabi na anak ah…bakit di ka pa matulog?” Muntikan na niyang maibuga ang laman ng bibig dahil sa gulat sa biglaang pagsulpot ng ama.
Nang pagmasdan ito ng binatilyo, nakasuot ng sando at manipis na pajama ang kanyang Itay. Sa isip isip nya, masarap yakapin ang ama.
Tumabi ito sa kanyang pwesto, magkadikit na ang kanilang mga braso at ramdam ng binatilyo ang init ng katawan ng ama.
“Bakit di ka pa natutulog?” Ulit na tanong nito.
“Inuubos ko lang po ito Itay, pampaantok lang po”
Napa ‘hmm’ si Lucio sa sagot ng anak. Dahil alas dyis na ng gabi, nakaramdam ng lamig ang matanda kaya naman mas lumapit pa siya sa anak at inakbayan, waring yumayapos sa isang bata.
“Ang lamig anak, paakbay muna HAHAHA” ani nito sabay mahinang tumawa.
Nanlaki ang mata ni Wanjo sa ginawa ng ama. Buti na lang at medyo madilim sa parteng iyon kaya hindi nito nakita ang pamumula ng kanyang buong mukha.
Kahit nahihiya at kinakabahan, tinanong din ni Wanjo ang ama kung bakit nasa labas pa ito gayong anong oras na.
“Uminom lang ako ng tubig sa kusina, pabalik na sana ako sa kwarto nang mapansin kong bukas yung pinto sa sala, kala ko di mo isinarado yun pala nasa labas ka pa” ang mahabang sagot nito.
Hindi na umimik si Wanjo, inihilig ng ama niya ang kanyang ulo pasandal sa balikat nito, habang tinatapik ang kanyang braso.
“Ganito ang ginagawa ko para mapatulog ka noong bata ka pa” anito sa ginawang pagtapik sa kanya sa braso. Napangiti si Wanjo, mabuti na lamang at walang alam ang Itay niya sa nangyari kanina, mas okey nang siya lang ang nakakaalam.
Mahigit limang minuto sila sa ganoong posisyon.
“Di mo ba namimiss ang mag-aral anak?” ang pagbasag ni Lucio sa katahimikan.
“Syempre nami-miss po, pero alam ko naman po ang lagay ng sitwasyon natin Itay” Inubos na ni Wanjo ang laman ng baso, babalik na sana siya sa loob kung di lang nagtanong ang kanyang Itay.
“Pasensya ka na anak ha? Sadyang kapos lang tayo talaga, pero wag ka mag-alala. Kapag malaki ang bentahan ng kamote sa bayan, iipunin namin ng Inay mo ang kalahati para sa pag-aaral mo” sambit ng ama, mas lalong hinigpitan ang pagkaka-akbay sa anak.
Labis ang tuwa sa loob ni Wanjo ng oras na iyon, tuwa dahil sa pangakong makapag-aral muli, at tuwa dahil nararamdaman niya ang init ng kanyang Itay sap ag-akbay nito.
“Talaga po ba Itay?! Maraming salamat po!” Sa tuwa ay niyakap at hinapit ni Wanjo ang ama, napasakla tuloy siya sa kandungan nito.
Sa pagkayakap niya ay naramamdan ng binatilyo ang natutulog na alaga ng ama. Mas lalo siyang kinilig sa isiping iyon.
“Oo naman anak, pangako iyan ni Itay” ani Lucio habang hinahagod ang balingkinitang likuran ng anak.
Matagal na nakayakap si Wanjo sa ama, unti unti ay nararamdaman niya ang pagtigas ng alaga ng kanyang Itay.
Ganun din si Lucio, di niya napigilan ang pagtigas ng sariling ari dahil sa pagkakadikit ng katawan nilang mag-ama.
Tinapik ni Lucio ang likuran ng anak “Tara na anak, pasok na tayo sa loob, baka sipunin pa tayo sa lamig”
Kahit ayaw pa ni Wanjo ay kinalas na niya ang pagkakayakap sa ama.
Baka mahalata ni Itay ang kilos ko, nasasarapan ako sa pagkakayakap ko sa kanya
Hinugasan muna niya ang ginamit na baso bago ilagay sa estante. Pagtalikod niya sa lababo ay nabungaran niya ang ama na nakahilig sa pintuan ng kusina, may ngiti sa labi.
“Tulog na po tayo Itay” Pinatay na ni Wanjo ang ilaw sa kusina, hindi niya alam pero bigla na lang niyang niyakap ang ama sa ikalawang pagkakataon.
Yumakap din naman pabalik ito sa kanya. Ramdam parin niya ang pagtusok ng lumambot nang ari ng ama sa kanyang tiyan. Kinilig si Wanjo.
Dali-dali niyang hinalikan ang ama sa pisngi, halos malapit na sa labi nito bago magpaalam at pumasok sa kwarto. “Good night po Itay, aabangan ko po pangako nyo ah”.
Napailing na lang si Lucio sa ginawa ng anak. Ang iling ay napalitan ng ngiti bago ito pumasok sa silid kung saan natutulog ang kanyang may-bahay.
Itutuloy…..