Linggo ng umaga, abala sa pagaasikaso si Lola Elena sa mga dadalhing paninda para sa kanilang maliit na pwesto malapit sa simbahan. Sa tuwing araw at oras ng pagsamba ay sinasamantala niya ang pagkakataon upang kumita kahit kaunting salapi upang matustusan ang kanilang mga pang araw-araw na pangangailangan.
“Myla, naisakay mo na ba ang mga paninda natin sa padyak ni Mang Nogi?” ang tanong ni Lola Elena sa kanyang apo na si Myla.
“Opo La.” Ang magalang na sagot ng kanyang apo.
“Si Uriel? Nasaan na?”
“Paki-silip nga uli baka bumalik na naman ng tulog ang batang iyon?” tanong uli ng matanda.
Dagli pumunta si Myla sa kinaroroonan ng bata. Kunwaring hinihila ang banig upang maalog at magising na ang kanyang nakababatang kapatid.
“Uriel, pikit ka na naman. Namimigay na ng grasya ang Diyos. Wala ka na naman aabutan.” Sabay hatak ni Myla sa braso at kabig sa balikat ni Uriel upang mapaupo na ang batang antukin.
“Matagal na tayong binibiyayaan ng grasya ng Diyos Ate.” Ang naka pikit pa rin na si Uriel.
Pagkaraan ng ilang minuto ay tumayo na si Uriel at naghilamos, dumukot sa supot ng pandesal at agad na isinubo, maya maya lang ay lumarga na ang maglola sakay ng padyak na hinihiram sa kapitbahay. Kailangan nila magtinda ng kandila at sampaguita sa mga taong pumapasok at lumalabas ng kapilya. Kapag araw naman ng pasok ay si Lola Elena at Uriel na lang ang nagtitinda samantalang si Myla ay pumapasok sa pamantasan. Dahil sa hindi lahat ng pagkakataon malakas ang benta ng sampaguita at kandila ay tumatanggap si Lola Elena ng paglalabada sa mga kapitbahay kinahapunan.
“Lola. Bakit po sampaguita ang laging inaalay ng mga tao sa altar?” tanong ni Uriel.
“Eh kasi mabango iyon iho.” Ang sagot naman ng lola nya matapos iabot ang sukli sa batang bumibili ng kandila.
“Ang sampaguita ay may simbolismo, Uriel.” Sabat naman ng kanyang Ate Myla nang itinaas nito at inilapit sa kanyang mukha ang isang kuwintas ng mga bulaklak ng sampaguita.
Namangha ang bata sa sinabi ng kanyang ate. Nanatili siyang nakikinig at tuon ang atensyon sa mga susunod nitong sasabihin.
“Ang sampaguita ay kulay puti, minsan ay may bahid ng dilaw”
“Ang bulaklak na ito ay sumisimbulo ng pag-ibig.”
“Katapatan,”
“Pagtatalaga,”
“Kadalisayan,”
“At Banal na Pag-asa.”
“Ito ang nararamdaman ng mga tao sa tuwing sumasamba sila kaya ito na ang nakagisnang ialay na bulaklak.” Ang pagtatapos ng paliwanag ni Myla sa bata.
Tumango tango na lang ang bata at nangingiti. Napabilib na naman siya sa sinabi ng kanyang ate.
May katalinuhan rin si Myla kung kaya’t nagawa niyang maging iskolar upang matustusan ang kanyang pag-aaral sa pamantasan. Bukod sa taglay na talino ay may angkin din siyang kagandahan at magandang hubog ng katawan. Kung kaya’t marami sa kanya ang nahuhumaling, mga binata man o matatanda.
Sa paglalako ni Myla ay may lumapit sa kanyang isang lalaki. Agad niya itong nakilala at nginitian. Inalok ng bulaklak at hindi naman nagdalawang isip na mapabili.
Siya si Sir Phil. Isa sa mga propesor ni Myla sa pamantasan.
Masayang bumalik si Myla sa kinaroroonan nila Lola Elena. Dahil pinakyaw ni Sir Phil ang kanyang mga paninda. Hindi lang ito ang unang beses dahil noong mga nagdaang linggo ay maraming binibili o minsan ay pinapakyaw ni Sir Phil ang kanyang sampaguita.
“Ang bait lagi sa’yo ni Mr. Health, ano?” ang tanong ni Lola Elena.
“Opo lola, magaan din po ang loob ko sa kanya at hindi ako nahihiya lumapit sa kanya kapag may problema ako sa pag-aaral.” Masayang sagot ni Myla.
Si Uriel naman ay nakatingin sa malayo. Mayroong pinagmamasdan.
“Ang laki ng sasakyan ni Mr. Health. Tapos kulay itim.” Ang usisa ni Uriel.
“Oo. Mayaman talaga iyang si Sir Phil.” Si Myla.
“Pangako. Kapag makatapos ako ng pag-aaral, maghahanap ako ng magandang pagkakakitaan, tapos mag-iipon tayo, kapag makaipon na tayo bibili tayo ng lupa at ating tataniman. Pagkatapos magtatayo rin tayo ng sarili nating pagawaan ng kandila upang sa ganoon mas marami na tayong mabebenta.”
“Darating ang panahon lola na hindi ka na magtitinda. Uupo ka na lang sa silya at iinom na lang ng tsaa.” Sabay yakap sa kanyang lola at himas sa ulo ni Uriel.
———-Erel001———-
Makalipas ang ilang araw umuwi si Myla galling ng pamantasan at may kasamang dalawang kaibigan. Ipinakilala niya ang mga ito na si Harry at Leonor. Pawang mga kaklase at parehas sila ng lugar na kinauuwian.
Si Uriel ay nakamasid lang sa dalawang bisita. Napapansin niyang maganda ang pakikitungo ng kanyang Ate Myla kay Harry samantalang si Leonor ay tahimik lang na nakaupo at patingin tingin sa lahat ng sulok ng kanilang munting bahay. Minsan ay napapairap sa ginagawang paghuhuntahan ng kanyang ate at si Harry, minsan nama’y napapangiti sa tuwing nahuhuling nakatingin siya rito.
“Paano Myla, uuwi na kami at mag gagabi na.” paalam ni Harry.
“Ikaw na ang bahala magtapos ng mga natitirang gawain para sa proyekto natin bukas kay Sir Phil.” Si Leonor.
“Huwag kang mag-alala Leonor.” Sabat naman ni Harry.
“Hanggang bukas naman ng uwian pwede magpasa niyan. Hayaan mo naman makapagpahinga si Myla tutal maghapon na natin pinagtulungan iyan.” Pagtatanggol ni Harry.
Ngiti ngiti lang si Myla sa harap ng dalawa. Maya maya pa ay nagpaalam na ang mga ito at kumaway na rin ay Uriel at Lola Elena.
Sinundan ni Uriel ang dalawa at hinatid hanggang sa labas ng pintuan. Nakita niya kung paano maglakad ng mabilis si Leonor at pilit na iniiwanan si Harry, na pilit naman hinahabol ng binata.
———-Erel001———-
Kinabukasan nagpaalam na si Myla na papasok sa eskwela. Wala silang tinda ngayon sa kapilya dahil kinuha muna si Lola Elena upang maglabada. Si Uriel naman sumama sa kanyang Lola upang maging taga bomba ng poso.
Sa hindi inaasahang pangyayari ay nadulas si Lola Elena nang subukan niyang buhatin ang batya ng pinagbanlawan ng mga pantalon. Agad siyang natulungan ng mga kapitbahay at nadala sa malapit na pagamutan.
Dahil sa pangyayari ay mararatay si Lola Elena sa higaan, ilang araw siyang hindi maaring makapagtinda o di kaya ay maglabada. Si Myla at Uriel na lang ang inaasahan na magtinda upang may pantustos sila kinabukasan.
Gawa nito ilang araw din hindi nakapasok si Myla kung kayat marami siyang napalipas na mga aralin. Pasalamat na lamang at madalas dumadaan sa kanilang bahay si Harry at Leonor upang maghatid ng mga papel na naglalaman ng mga paksa sa eskwela sa araw na iyon.
“Dalawang beses ng nagbigay ng pagsusulit si Sir Phil.” Banggit ni Harry kay Myla.
“Talagang naitaon pa ang pagsusulit sa araw na hindi ka nakakapasok. Sa ikatlong pagkakataon na hindi ka pa rin makakuha ay nanganganib na bumaba ang iyong marka. Sa gayon magkaroon ka ng problema sa iyong pagiging iskolar.” Ang dagdag pa nito.
“Mukhang hindi pa rin ako makakapasok hanggang sa susunod na linggo.”
“Mahina pa rin si Lola Elena. Kumikirot pa rin ang tagiliran nya gawa ng pagkakadulas.” Ang malungkot na tugon ni Myla.
Nalungkot ang dalawang kaibigan. Dahil sa hindi inaasahang pangyayari ay pasan na ni Myla ang lahat ng responsibilidad ng kanyang pamilya. Wala naman silang maasahan na kamag-anak dahil matagal ng patay ang mga magulang nito at ang iba namang tiyuhin at tiyahin ay nakatira sa malayo.
“Kung ganoon makikiusap ako kay Sir Phil.” Ang pagbasag ni Leonor sa namuong katahimikan.
“Makikiusap ako sa kanya na kung pwede ay bigyan ka ng espesyal na pagsusulit gaya ng ginawa ko noong nakaraan.”
“Muntik na rin akong bumagsak noong nakaraang semestre at buti na lang ay nakiusap ako sa kanya.” Ang suhestiyon ni Leonor.
Gayon na nga ang napagpasyahan ng magkakaibigan na sa pagbabalik ni Myla sa eskwela ay hihingi sila ng pahintulot kay sir Phil kung maari siyang mapagbigyan na kumuha ng espesyal na pagsusulit. Si Leonor ang unang lalapit sa propesor upang hindi ito mabigla sa biglaang pagbabalik ni Myla sa pamantasan.
———-Erel001———-
Nakaupo si Harry sa isang mahabang bangko sa lilim ng isang puno sa loob ng pamantasan. Binubuklat niya ang kanyang libro habang hinihintay ang pagdating ni Leonor. Na sandaling kinausap ang propesor tungkol sa kalagayan ni Myla, upang pahintulutan ito na magbigyan ng espesyal na pagsusulit. Sinabihan din siyang huwag munang uuwi upang magkasabay sila pagpunta sa kanilang kaibigan pagkatapos.
Sa pamantasan may isang silid na kung saan ang tanging nagbibigay liwanag na lang ay ang sinag mula sa papalubog na araw. Sarado ang pinto nito at ang mga bintana ay natatakpan ng mga kurtina.
Wala na ring tao sa mga katabing silid kung kaya’t kapansin pansin ang katahimikan dito.
Sa loob ng saradong silid, isang babae ang nakasubsob sa mesa at humihikbi.
Urong sulong ang katawan nito at mahigpit ang pagkakapit sa magkabilang gilid. Nakakalas ang mga butones ng uniporme at nakahawi ang bra na ngayo’y malayang umaalog at kumiskis ang mga suso nito sa ibabaw ng mesang yari sa kahoy.
Ang kanyang palda ay nakataas at kitang kita ang mapuputi at makinis na mga hita. Ang mga pisngi ng kanyang puwet ay walang tigil sa pag alog. Makikita ang kanyang panty na nakakalat sa sahig at natatapakan na ng lalaking kasalukuyang kumakadyot sa likod niya.
“Ayan. Sumunod ka lang sa gusto ko at mapagbibigyan ko ang hiling mo.” Ang sabi ng lalaki habang patuloy na bumabayo sa likod ng nakasubsob na babae.
“Tama napo. Parang awa nyo na.” Ang garalgal na boses ng babaeng nakatuwad.
“Ang sarap mo iha. Hindi ako magsasawang kantutin ka.” Ang bulong ng lalaki sa kanyang tainga.
“Ganito na lang ang practical exam natin sa midterms ha.?” Sabay barurot ng lalaki sa puwitan ng babae.
Gigil na gigil ang bawat pagbayo ng lalaki sa likuran ng babae. Halos hindi natatapos ang paguga ng mesa sa sunod sunod na pagkasta niya rito. Mabuti na lamang at walang langitngit na siyang nagpapakita ng tibay at mukhang handa sa anumang bagay na ilalatag sa ibabaw nito.
Lumalakas na ang salpukan ng dalawang nagkakantutan. Kung sakaling may tao mang lalapit sa labas ng bintana ay maririnig na ang mga tunog ng mga nagtatamang laman. Ang babae ay hindi na mapigilan ang malalalim na paghinga. Samantalang ang lalaki ay napapahiyaw sa sarap na tinatamasa.
Ilang sandali pa ay lalong bumilis at dumiin ang mga ulos ng lalaki, tanda na malapit na itong labasan. Hinawakan niya ang baywang ng babae at ang isang kamay naman ay ginamit upang hatakin ang batok upang maabot ang mukha at kanyang mahalikan.
Pilit na yumuyuko ang babae at inilalayo ang kanyang mukha. Tuluyan itong napaluha ng huminto ang paggalaw ng lalaking nakadagan sa kanya. Naramdaman niya ang pulandit ng mainit na likido na ngayon ay pumupuno sa kanyang sinapupunan. Ang mga binhi ng taong makasalanan.
———-Erel001———-
Natanaw ni Harry ang papalapit na si Leonor mula sa kanyang kinauupuan. Tahimik ito at walang emosyon habang papalapit sa binata.
“Anong sabi ni Sir Phil?” Agad na tanong ni Harry kay Leonor.
“Payag na siya.” Ang tipid na sabi ng dalaga.
“Magandang balita iyan, Halina at para makarating na tayo kina Myla.” Ang aya ni Harry.
Nauunang maglakad si Harry kay Leonor. Sabik na sabik na ihatid kay Myla ang balita. Samantalang si Leonor naman ay tahimik at pangiti-ngiti sa nabubuhayang si Harry.
Nang malaman ni Myla ang balita mula kay Harry ay hindi maipinta ang kasiyahan sa mukha nito. Nawala na ang kanyang dinarama sa pag aakalang magkakaproblema na siya sa kanyang scholarship.
Si Uriel naman ay lumapit kay Leonor. Hinila ng bata ang braso nito at iniakbay sa kanya. Nagulat si Leonor sa paglalambing ni Uriel at naluluhang napangiti rito.
Bumangon si Lola Elena sa kanyang hinihigaan, umupo ito at nagpasalamat sa mga kaibigan ni Myla. Nagsabi rin siya na baka makapasok na si Myla sa lunes dahil kaya na niyang magtinda sa darating na linggo. Natuwa naman ang magkakaibigan dahil sa mga magagandang balita ng gabi na iyon.
Nagpa alam na ang dalawa at muli ay hinatid ni Uriel hanggang sa labas ng pintuan. Si Harry ay kumaway pa kay Myla at Lola Elena samantalang tumango na lang si Leonor kay Uriel.
———-Erel001———-
LInggo araw muli ng pagsamba, nakabalik na sa pagtitinda si Lola Elena. Si Myla ay naglako ng kanilang mga sampaguita. Nakita rin si Harry na nagsimba at sinamahan si Myla na magtinda. Si Uriel naman ay naglakad patungo sa simbahan ngunit hanggang sa tarangkahan lamang siya nito. Nakatingin lang ito sa sahig na marmol sa harap ng malaking pinto.
Maya maya pa ay tinapik siya ni Lola Elena mula sa kanyang likuran at nakangiti.
“Natatandaan mo ba ang araw na ito apo?” ang tanong ni Lola Elena.
Tumango lang ang bata at lumapit sa kanyang lola.
“Galit ka ba sa mga taong nang iwan sa iyo sa harap ng simbahang ito?” Tanong ni Lola Elena.
Umiling lang si Uriel.
Isang taon na ang nakalipas ng matagpuan ni Lola Elena si Uriel sa harap ng simbahan. Madilim pa noon at wala pang dumarating na mga tao upang magsimba. Nauunang pumasok si Lola Elena sa kapilya upang lumuhod at magdasal, humihingi ng kapatawaran sa kanyang mga nagawang kasalanan noong mga nagdaang buwan. Lingid sa kaalaman ni Myla ay tumatanggap din ng hilot si Lola Elena sa mga babaeng buntis na nangangailangan. Ngunit ang kapalit ay hindi siya pinapatulog ng mga isipiritu ng mga inosenteng sanggol at patuloy siyang ginagambala hanggang sa kanyang pagtulog.
Ngunit ng dumating si Uriel ay natahimik na ang mga ito at natigil na rin siya sa kanyang paghihilot. Sa unang pagtatagpo nila ay nakita niya itong natutulog sa sahig sa harap ng pinto ng simbahan na may nakalatag na karton at nakabalot ng sako ang nilalamig na katawan.
Inaya niya itong umuwi sa kanilang bahay at manuluyan habang hindi pa nakikita ang mg ka-anak nito. Ipinagbigay alam niya ito sa kura paroko at kapitan ng barangay at pumayag naman ang mga ito.
Pagbalik ni Lola Elena at Uriel sa pwesto ng tindahan ay laking gulat nila ng hindi nila makita si Myla. Agad nilang tiningnan ang lagayan ng mga salapi ngunit walang bawas at bakas ng pagnanakaw.
“Aling Elena nakita ko ho si Myla na may dalang ilang sampaguita at nagtungo sa banda roon.” Sabay turo ng lalaking nakakita na si Michael sa lugar kung saan nakaparada ang mga sasakyan sa simbahan.
“Sa akin po niya inihabilin itong puwesto nyo.” Sabi muli ng tindero ng cotton candy na si Michael.
“Si Harry nasaan na?” tanong ni Lola Elena.
“Kanina pa po iyon umalis.” Sagot naman ng tindero.
———-E…