Simpleng buhay lang ang nais ko habang nabubuhay akong mag-isa sa aming lalawigan sa San Pablo. Sa edad kong trenta’y singko anyos, natupad ito sa aking buong makakaya tulad ng makapag patayo ako ng kainamang bahay na malapit sa bandang likuran ng mababang paaralan ng San Cristobal. Tanaw ko sa aking bintana ang mga batang mag-aaral na masiglang nagtatakbuhan pag kumalembang na ang kanilang bell hudyat ng uwian nila. Naging libangan ko na lang kadalasan ay ang magbukas ng internet at magsurf. Isa lamang ito sa mga naipundar kong gamit nung ako’y nakapagsaudi pa. Sa harapan ng bahay ay naggawa ako ng maliit na hardin ng ilang bulaklak tulad ng sampaguita at rosal. Sa likod ng bahay ay nakapagtanim ako ng ilang puno ng mangga at bayabas. Paminsan-minsan pagdating ng hapon, may ilang mga batang mag-aaral ang pumupuslit sa siwang ng aking bakod at namimitas ng mangga sa likuran ng bahay. Malimit ko silang sawayin at habulin ng patpat sa tuwing mamamataan ko silang namimitas. Nung isang hapon ng biyernes, may namataan akong dalawang batang mag-aaral ang lumusot sa likuran ng aking bakod. Malamang ay nasa gulang na sampung taon sila at marahil nasa ika -4 na baitang. Napansin kong humudyat yung batang lalake sa batang babae na pumasok din sa aking bakuran at sumenyas na aakyat siya ng puno ng mangga habang yung batang babae ang tagapagbantay. Pinabayaan ko lang silang manguha ng mangga at mayamaya lang ay bumaba na ang batang lalake na may anim na hinog na mangga. Tuwang-tuwang inabot ng batang babae yung mga mangga at doon na rin nila pinagsaluhang kainin ang mga ito sa bandang looban ng aking bakod. Pinabayaan ko lang silang mangain ng mga mangga hanggang sa nagulat ang batang babae at nalagyan ng mantsa ang suot niyang pangtaas na uniporme.
“Naku, Ricky, tiyak na papaluin ako ni nanay pag nakitang me mantsa ‘tong uniporme ko,” wika ng batang babae.
“Wag kang mag-alala, Zeny. Hayaan mo at lalabhan natin yan para matanggal ang dumi.
Luminga-linga si Ricky para humanap ng tubig. Tiyempo namang namataan niya yung poso ng tubig malapit sa gilid ng aking palikuran.
“Ayun, may poso don, halika at labhan natin yan.”
“Ha? Pero teka wala akong ibang suot na panloob.
“E, bakit? Me dede ka naba para mahiya ka na ?
“Wala pa pero me konti ng nakabukol, eto o tingnan mo.“ paanyaya ni Zeny at pagkuway tinanggal nito ang butones ng blusa at pinakita kay Ricky ang bumubukol pa lang na suso nito. Walang kaimik-imik na pinagmasdan ni Ricky ang kaaya-ayang dibdib ng batang si Zeny. Lumakas naman ang kabog ng aking dibdib sa aking nasasaksihan. Dahan-dahang lumapit ang batang si Ricky kay Zeny at hinaplos ng kanyang kanang kamay ang mamula-mula nguni’t bubot pang suso ni Zeny. Bahagyang napasinghap si Zeny sa kakaibang pakiramdam na naramdaman nito na para bagang kumuryente rin sa ibabang kaselanan nito. Ako’y biglang di natinag sa aking pagmamatyag sa dalawang bata at nag-umpisa na ring humindig ang aking ari sa aking nasasaksihan. Kapagdaka’y nilipat naman ng batang lalake ang kanyang kamay sa paghaplos sa kabilang bubot na suso pa ni Zeny. Biglang napapikit ang batang si Zeny sa matinding sarap na nadama sa paghaplos na ginagawa ni Ricky. Sa gulang na sampung taon ay nakadarama na siya ng makamundong sarap na di niya maipaliwanag sa mura niyang kaisipan. Ngunit sa kabilang panig ng kanyang isip ay pilit siyang tumatanggi pero di niya mapaglabanan.
Biglang sandali, si Zeny ay tumalima at natauhan.
“Tat-tama na, R-ricky, baka hinahanap na ko ni inang” nag-aalalang wika ng batang si Zeny at sabay balikwas sa kanyang pagkakasandal sa dingding ng aking palikuran palabas sa butas na bakod na kanilang unang dinaanan. Si Ricky naman ay bantulot na ring sumunod na lang kay Zeny sa paglabas ng bakod. Sa twitwina ay madalas ng maglaro sa akng isipan ang mga eksenang aking nasaksihan ng hapon na iyon. Di ko mawari na sa mura nilang edad ay nakakaramdam na sila ng makamundong kasiyahan. Lunes, makaraan ang dalawang araw, habang ako’y nagwawalis ng mga tuyong dahon sa ilalim ng mga puno ng mangga, ako’y napalingon sa dakong likuran ng aking bakod dahil sa para bagang may tumatawag sa aking isang bata. Doon ko napagsino kung sino nga tumatawag sa akin. Ito yung batang si Zeny na kasamang namitas nung nakaraan ng isa pang batang lalake.
“Manong, pwede po bang manguha ng mangga?”
“ Ha, a, o sige, ineng, pero wag mong damihan kasi hilaw pa ang iba niyan.”
Galak at nakangiting pumasok agad ang batang paslit sabay tingala agad sa puno ng mangga para maghanap ng mapipitas.
Aba’y alas tres lang ng hapon, ineng , wala naba kayong pasok?” tanong ko habang patuloy ang aking pagwawalis.
“Wala na po kasi hanggang alas 2:30 lang po aming klase, e ayaw ko pa pong umuwi kasi wala naman pong tao sa bahay at nagsasaka pa sina tatay sa bukid at bandang hapon ng alas 5 na po ang uwi niya.”